Rozpoznaj objawy, poznaj skuteczną terapię i przywróć równowagę zmysłów
Jeśli trafiłeś na ten artykuł, prawdopodobnie zadajesz sobie pytania:
- Co to jest integracja sensoryczna i jak działa?
- Jakie są objawy zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci?
- Czy każde dziecko z trudnym zachowaniem ma zaburzenia SI?
- Jak wygląda diagnoza integracji sensorycznej i kto ją wykonuje?
- Czy terapia SI naprawdę działa?
- Jak wygląda przebieg terapii integracji sensorycznej?
- Kiedy najlepiej rozpocząć terapię?
- Ile kosztuje diagnoza i terapia SI?
W tym artykule odpowiemy na wszystkie najważniejsze pytania – tak, abyś mógł podjąć świadomą decyzję o wsparciu Twojego dziecka.
Co to jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna (SI) to kluczowy proces neurologiczny, który pozwala naszemu mózgowi odbierać, porządkować i odpowiednio reagować na bodźce zmysłowe – dotyk, ruch, dźwięki, obrazy, smak czy zapach. Dzięki prawidłowemu przetwarzaniu informacji zmysłowych możemy bezpiecznie i efektywnie funkcjonować w codziennym życiu – chodzić, pisać, bawić się, jeść czy komunikować się z innymi.
Jeśli proces integracji sensorycznej zostanie zaburzony, pojawiają się trudności – najczęściej widoczne u dzieci – w zachowaniu, nauce, koncentracji, ruchu i emocjach. Te trudności noszą nazwę zaburzeń przetwarzania sensorycznego.
Objawy zaburzeń integracji sensoryczne
Zaburzenia SI są zróżnicowane i mogą wyglądać zupełnie inaczej u każdego dziecka. Oto najczęstsze symptomy, które powinny wzbudzić czujność:
- Nadmierna wrażliwość na bodźce – np. dziecko nie znosi metek, hałasu, światła, dotyku, reaguje płaczem lub złością.
- Zbyt mała wrażliwość – dziecko potrzebuje mocnych doznań, często się uderza, nie odczuwa bólu, jest ciągle w ruchu.
- Problemy z koncentracją i skupieniem uwagi – trudności w nauce, rozproszenie, nadpobudliwość.
- Trudności w motoryce małej i dużej – np. kłopoty z rysowaniem, pisaniem, łapaniem piłki, jazdą na rowerze.
- Unikanie zabaw ruchowych lub przeciwnie – nadmierna aktywność fizyczna (ciągła potrzeba ruchu).
- Problemy z koordynacją ruchową i równowagą – potykanie się, trudność z utrzymaniem równowagi.
- Zaburzenia mowy i komunikacji – opóźniony rozwój mowy, trudność w rozumieniu poleceń.
- Codzienne trudności – kłopoty z ubieraniem się, myciem, jedzeniem czy korzystaniem z toalety.
Objawy zaburzeń SI bardzo często są mylone z ADHD, autyzmem, a nawet niegrzecznym zachowaniem. W rzeczywistości to mózg nieprawidłowo przetwarza informacje zmysłowe.
Kogo dotyczą zaburzenia przetwarzania sensorycznego?
Zaburzenia integracji sensorycznej najczęściej występują u dzieci, zwłaszcza w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, ale nie tylko.
Dotyczą zarówno dzieci zdrowych, jak i tych z dodatkowymi diagnozami, takimi jak:
- Spektrum autyzmu (ASD)
- Zespół Aspergera
- Opóźnienie rozwoju psychoruchowego
- Nadpobudliwość psychoruchowa (ADHD)
- Niepełnosprawność intelektualna
- Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – dzieci mogą mieć ograniczoną aktywność ruchową, wpływającą na odbiór bodźców
- Zaburzenia lękowe i emocjonalne
Warto dodać, że także dorośli mogą cierpieć z powodu zaburzeń SI, choć objawy często są wtedy mniej widoczne lub błędnie interpretowane.
Jak wygląda diagnoza integracji sensorycznej?
Diagnozę SI przeprowadza wykwalifikowany terapeuta integracji sensorycznej. Cały proces odbywa się w przyjaznej atmosferze i trwa zwykle kilka godzin.
Składa się z kilku elementów:
- Wywiad z rodzicami/opiekunami – dotyczący rozwoju dziecka, jego codziennych trudności i mocnych stron.
- Obserwacja kliniczna – terapeuta analizuje reakcje dziecka na różne bodźce.
- Testy standaryzowane – służące do oceny funkcjonowania układów sensorycznych.
- Analiza zachowania w kontekście funkcjonowania domowego i przedszkolno-szkolnego.
Na tej podstawie specjalista tworzy indywidualną diagnozę oraz plan terapii sensorycznej, który odpowiada na konkretne potrzeby dziecka.
Na czym polega terapia integracji sensorycznej (SI)
Terapia SI to forma zabawy terapeutycznej, prowadzona w specjalnie wyposażonej sali przez certyfikowanego terapeutę. Kluczowe jest to, że dziecko uczestniczy w działaniach chętnie – poprzez ruch, zabawę, eksplorację.
Zajęcia dostosowane są do poziomu funkcjonowania i potrzeb dziecka. Mogą obejmować:
- ćwiczenia na huśtawkach, linach, równoważniach;
- zabawy stymulujące dotyk, słuch, wzrok;
- działania poprawiające koordynację, równowagę i czucie głębokie;
- aktywności wspierające rozwój emocjonalny i społeczny.
Celem terapii SI jest poprawa jakości przetwarzania bodźców zmysłowych, rozwój umiejętności codziennego życia oraz zwiększenie samodzielności i komfortu dziecka.
Czy terapia SI naprawdę działa?
Tak – skuteczność terapii integracji sensorycznej została potwierdzona w licznych badaniach naukowych oraz przez tysiące rodziców i terapeutów na całym świecie. Wczesna interwencja i regularność zajęć znacząco wpływają na efekty.
Terapia SI może pomóc w:
- poprawie koncentracji i uwagi,
- lepszym funkcjonowaniu w grupie rówieśniczej,
- zmniejszeniu trudnych zachowań i napięć emocjonalnych,
- zwiększeniu pewności siebie i niezależności,
- poprawie koordynacji ruchowej i mowy.
Kiedy warto rozpocząć terapię SI
Im wcześniej, tym lepiej. Nie warto czekać aż trudności się pogłębią lub zaczną wpływać na relacje dziecka z otoczeniem. Jeśli zauważasz niepokojące objawy – nadwrażliwość, wycofanie, nadmierną ruchliwość – warto jak najszybciej skonsultować się z terapeutą integracji sensorycznej.
Ile kosztuje diagnoza i terapia integracji sensorycznej?
W studio Seneca koszt pełnej diagnozy SI to 500 zł. Cena obejmuje wszystkie etapy badania oraz opracowanie indywidualnej diagnozy i planu terapii.
Koszt jednej terapii SI to 200 zł za 50-minutowe zajęcia, prowadzone przez doświadczonego terapeutę w odpowiednio przygotowanej sali.
